Bildiğiniz üzere 2019 yı...


Bildiğiniz üzere 2019 yılından beri dünya olarak pandemiyle boğuşuyoruz. Türkiye’de ilk defa 11 Mart 2020 tarihinde açıklanan ilk vakadan beri bizler de yoğun tedbirlerle hayatımıza devam ediyoruz. Bu süreçte çeşitli ilaç ve aşı çalışmaları yapılmaya başlandı. Bilim insanları ve sağlık çalışanları bu süreçte hepimizin rahatça yaşayabilmesi için ellerinden geleni yaptılar.
Bu olağanüstü durum neticesinde farklı firmalardan farklı teknolojilere sahip aşılar bulundu. Viral vektör aşı teknolojisini kullanan; AstraZeneca ve Sputnik V, mRNA teknolojisini kullanan; Biontech ve Moderna, inaktif aşı teknolojisini kullanan Sinovac’ı şu an kullanım onayı alan aşılar arasında sıralayabiliriz. Bu aşılarla normalleşmeye başlayan birçok ülke olduğunu medya aracılığıyla rahatlıklar görebiliyoruz. Peki, biz şu anda hala belli kısıtlamalara tabiyken diğer ülkeleri hızlı normalleşmeye götüren etkenler neler oldu?
Bu sorunun cevabına kesinlikle aşılama politikaları diyebiliriz. Avrupa’da ve Amerika’da hızlı bir şekilde aşılama yapılmaya başlanması yasakların da ortadan kalkmasıyla paralel ilerledi. Aşılama seferberliğini her ülke kendi politikalarına göre uyguladı. Bazı ülkelerde aşı seferberliğine eczaneler de dâhil oldu. Tabi eczaneler, hastane koşullarında olmadıkları için belli şartlar altında aşılama yapabildiler. Sizleri çok sıkmadan iki ayrı ülkeden ve aşılama şartlarından biraz bahsetmek istiyorum.

[ilgili-haber=1502]

 
FRANSA
Fransa 15 Mart 2021 tarihinden itibaren eczaneleri de aşılama programına dâhil etti. Programa dâhil olmadan önce aşılamayla ilgili gerekli eğitimler verildi. İlk etapta aşılama programına 23 bölgedeki 67 bin eczaneyle başladılar. Eczanelerin aşılama programına dâhil olmaları Fransız halkından olumlu karşılandı ve tahmin edilenin üstünde talep oldu. Devlet, eczanede aşılanmayı tercih edenlerden herhangi ek bir ücret talep etmedi. Bununla beraber, eczanelere aşılama yaptıkları her kişi için 7,90 Euro ödeme yapıldı. Sosyal güvencesi olan kişilerin eczane ücretlerinin tamamı devlet tarafından karşılandı.
Daha önce alerjik problem yaşayan kişilere, hamilelere ve kan hastalığı olanlara hastanede aşı olmaları ve bir süre hekim gözetimi altında kalmaları önerildi.
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (ABD)
ABD, eczanede aşılama programını ilk etapta 6500 eczane ile başlattı. Zamanla 40.000 eczaneye çıkarılması planlanıyor. Aşılamalar Şubat 2021 itibariyle eczaneler aracılığıyla da yapılmaya başlanmış durumda. Amerika’da sağlık sistemi bizim ülkemizdeki sistemden biraz daha farklı. Zincirleşmiş eczaneler de var. İlk etapta bu aşılama programına zincir eczanelerden ziyade bizim ülkemizdeki gibi faaliyet gösteren eczanelere biraz daha öncelik verildi. Zincir eczaneler, seçili şubelerinde hizmet vermek üzere bu programa dâhil oldular.
Amerika’da da ülkemizdeki gibi randevu almadan aşılama yapılmıyor. Ulusal Eczaneler Birliği’ne bağlı eczaneler 100 milyon doz aşı yapma kapasitesine sahip olduklarını fakat ülkede bunun için yeterli miktarda aşı bulunmadığını dile getirdiler.
Bizim ülkemizde ise şu an hastaneler ve sağlık ocakları aracılığı ile aşılama yapılmaya devam ediliyor. Sinovac ve Biontech aşılarını tercih edebilmek şu an için mümkün. Ülkemizde de Fransa’dakine benzer şekilde alerji öyküsü olan kişiler için hastanede aşılama yapılması öneriliyor.
Aşı seferberliği ilan edilirse Türkiye’de de aşılamaların eczaneleri kapsayabileceği kulislerde konuşuluyor. Bu programa hangi eczanelerin hangi şartlar altında dâhil olacağı büyük bir soru işareti. Oluşabilecek yan etkilere eczane personelinin ve eczacıların müdahale edebilecek bir eğitimi bulunmuyor. Eğitim verilse bile eczanelerin fiziki şartları ve gerekli tıbbi ekipmanların olmayışı müdahalede zorluk çıkaracaktır. Eczanelerin metrekareleri açısından değerlendirdiğimiz zaman ise eczanede ilaçlarını almak için gelen kişilerle, aşılanmak için gelen kişilerin eczanede sosyal mesafeyi koruma açısından zorluk yaratabileceği aşikârdır. Her ne kadar dışarıdan hizmet vermeye devam eden bir eczaneyi aşılanmak için tercih etseniz bile dışarıda bekleyen bir kişinin yeni teşhis almış COVID pozitif bir hasta olma ihtimali de bulunmaktadır.
Biontech aşısının saklama koşullarındaki zorluk eczanelerde daha çok hissedilebilir. Eczacı ve eczane personellerine gerekli eğitimin verilmesi için de harcanacak para ve zaman göz önüne alındığında ülkemiz için masraflı bir tercih olabilir. Ülkemizde zaten sahada çalışan birçok hemşire ve hekim olduğunu düşünürsek yapılacak masrafın ilgili sağlık personellerinin artırılması ve nöbet paraları için yapılması benim açımdan daha mantıklı bir seçim olarak görünüyor.
Bütün bu olumsuzluklara rağmen eczaneler tarafından aşılama yapılması Fransa ve ABD örneklerinde gördüğümüz gibi aşılamanın hızlıca yapılması ve toplum bağışıklığının daha hızlı kazanılması açısından stratejik bir öneme sahip. Hekim ve hemşirelerin görev aldığı noktalarda aşılamaların artırılması tercih edilmezse eğer eczaneler daha kolay ulaşılabilir noktada oldukları için aşı olmak isteyen halk tarafından olumlu olarak karşılanabilir. Donanımlı sağlık tesislerinin olmadığı noktalarda bile eczanelerin var olduğunu düşünürsek, halkı aşılanmaya teşvik etmek açısından faydası da değerlendirmeye alınabilir.
Peki, bu konu hakkında sizler ne düşünüyorsunuz?
Eczanelerde aşılanmanın başlaması sizleri teşvik eder miydi?
Yorumlarda bu konu hakkındaki fikirlerinizi merakla bekliyorum…
Betül GÜNDÜZ
Eczacı