Unesco somut olmayan kültürel miras yerel envanterinde yer alan ve dünya listesine girmek için müracaat bekleyen, Denizli Çal ilçesi Aşağıseyit köyünde yapılan sekiz asırlık gelenek “Menderesten Koyun Geçirme Ve Çoban Bayramı” etkinliği geçtiğimiz birkaç yıl dökme su ile yapıldıktan sonra, nihayet bu yıl hiç yapılamama riski ile karşı karşıya kalınca, Çal Belediyesi, bayramı koyunların sokulabileceği kadar suyun dökülerek oluşturulabileceğini düşündüğü Temmuz ayına alma girişiminde bulundu.
“Sudan koyun geçirme” özünde, koyunları yaz mevsiminin son günlerinde yıkamak işlemiydi ve farklı güne çekmek bu güzel kültürel etkinliği bağlamından koparmak olacaktı. Madem ki susuzluk nedeniyle yapılamıyor, o halde suyu talep eden bir eylem yapalım fikrini ortaya attım. Bu fikrin Çal Yöresi Derneği, Çalsiad Derneği ve Aşağıseyit muhtarlığı tarafından kabul görmesiyle, siyasetten bağımsız, tamamiyle sivil inisiyatif olarak yola çıktık.
Bu üç kurum olarak, önce DSİ Bölge müdürlüğünü makamında ziyaret ederek hem bilgilendik, hem de suyun adil kullanımını ve can suyunun mutlaka salınmasını talep eden dilekçemizi verdik.
Ardından yine bu üç kurum organize olarak Kuru menderesten bir kınalı koç ve birkaç koyun geçirerek Türkiye çapında bir farkındalık oluşturmak istedik. Bir davet yazısı hazırlayarak amacımıza açıklık getirdik ve ilgili kurumları davet ettik. Her yıl koyunların sudan geçtiği Aşağıseyit köprübaşı mevkiinde bir çoban, kınalı koç ve sürü, bu yıla kadar yüzerek geçtikleri Menderesten, bu defa tamamiyle kurumuş Menderesten yürüyerek geçtiler. Emektar gazeteci Ferah Işık, Anadolu Ajansı ve Doğan Haber Ajansının katılımını sağladı. Görüntüler alındı, röportajlar verildi. DSİ Bölge müdürlüğüne verdiğimiz dilekçeyi esas alan bir basın bildirisi basına ulaştırdık ve dilekçenin takipçisi olacağımızı belirttik.
Ben, Çal yöresi Derneği olarak “suçlu aramıyoruz çare arıyoruz” dedikten sonra “Can Suyu” verilmesi gerektiğine, Çalsiad başkan yardımcımız Erdinç Hayta suyun “adil dağıtılması” gerektiğine, Çalsiad Başkanımız Mehmet Atılsın menderesin kurumasıyla ortaya çıkan iklim değişikliğinin şaraplık “üzüm kalitesini bozmasına” değindik. Aşağıseyit muhtarımız Saffet Oğuz’da önceki sudan geçirme resimleri eşliğinde çoban bayramımızı eskiden olduğu gibi yapılmasını istediğini belirtti.
Eyleme oldukça geniş bir katılım oldu. Katılarak destek sağlayan kurumları tek tek sayarak isimlerini anmak ve teşekkür etmek bir borçtur;
Çal Belediye Başkanı Ahmet Hakan,
Gelinören Muhtarı Feride Hacıfakı
Denizler Muhtarı İsmet Durmuş
Yukarıseyit Muhtarı Mehmet Kayış
Kabalar Muhtarı Abdullah Kozak
Develler Muhtarı Kamil Alkuş
Dayılar Muhtarı Eyüp Kenan
İsabey Muhtarı Hasan Ekici
Çal Ziraat Odası Başkanı Haşim Çil
Ziraat Mühendisleri Odası Şube Başkanı Baha Yanarca
Prof Velittin Kalınkara Denfod Derneği
Büyük Menderes Ekoloji Çevre Derneği Başkanı Şenol Akyol
Büyük Menderes İnisiyatifinden Mustafa Çallıca
Milleti oluşturan bireylerin, kendilerini millete ait hissetmeleri için ortak kültürü paylaşmaları ve benimsemeleri gerekir. Bir Türk milletinden bahsederken bunu ırki anlamda değil, kültürel anlamda olduğunu söylüyoruz. Kültürel öğelerin yok edilmesi, millet kimliğinin yok edilmesine doğru gider. Aman dikkat…
